Bezprawie PL - Emerytury twórców i artystów

Emerytury twórców i artystów - skarga kasacyjna

Szczecin, dnia 12 sierpnia 2015 r.

Sąd Najwyższy w Warszawie

Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

Pl. Krasińskich 2/4/6

00 – 951 Warszawa 41

za pośrednictwem

Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ul. Mickiewicza 163

71 – 165 Szczecin

Powód: ................................ reprezentowany przez adwokata ...................................,

Pozwany: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Szczecinie

w sprawie sygn. akt: III Aua 699/14 o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego

Wartość przedmiotu zaskarżenia: 37.376,00 zł

Skarga kasacyjna

od prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 mają 2015 r., sygn. akt III AUa 699/14

Na podstawie art. 398 k.p.c. w zw. z art. 398⁴ par. 1 pkt 1 k.p.c., jako pełnomocnik powoda składam skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 maja 2015 r., Sygn. akt III AUa 699/14, otrzymanego przez powoda wraz z pisemnym uzasadnieniem w dniu 17 czerwca 2015 r., zaskarżając go w całości. Podtrzymuję dotychczasowe stanowisko powoda, wszelkie twierdzenia i zarzuty oraz wnioski z wyjątkiem wniosków w punktach 4 i 6 apelacji z dnia 04.07.2014, i recypuję je do uzasadniania niniejszej skargi kasacyjnej.

Za podstawę skargi kasacyjnej wskazuję:

I. naruszenie prawa materialnego, tj.

art. 109 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2013 poz. 1442) zwanej dalej ustawą systemową stanowiącego podstawę prawną żądań powoda w odwołaniu i apelacji poprzez jego niezastosowanie w odniesieniu do większości przepisów powołanych przez ten artykuł. Zastosowania tego artykułu wymagał również ustalony stan faktyczny dotyczący okresu ubezpieczenia przed wejściem w życie ustawy systemowej.

art. 8 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin z dnia 27 września 1973 r. (Dz. U. 1973 nr 38 poz. 225) zwanej dalej ustawą, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu iż ubezpieczony uchylił terminowi opłacenia składek, podczas gdy termin ten powstaje po wydaniu odpowiedniej decyzji przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców na podstawie przepisów wykonawczych (rozporządzeń Rady Ministrów) wydanych na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

art. 8 ust. 2 ustawy poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji pominięcie (niezastosowanie) przepisów wykonawczych wydawanych przez Radę Ministrów określających dolną i górną granicę przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek, szczegółowe zasady i tryb opłacania składek, a także okresy, w których twórca zostaje zwolniony od opłacania składek. Niezastosowanie niniejszego artykułu spowodowało naruszenie przez niezastosowanie obowiązujących na jego podstawie w zw. z art. 109 ustawy systemowej następujących paragrafów rozporządzeń R.M., stanowiących podstawę prawną żądań powoda i jedynych właściwych dla ustalonego stanu faktycznego leżącego w czasie obowiązywania tych przepisów – w latach 1974 – 1998.

§ 5 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1973 (Dz.U z 1974 nr 1 poz.1) zwany dalej „Rozporządzeniem-74” nie zmieniony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 stycznia 1984 (Dz.U. z 1984 nr 9 poz. 35) w sprawie wykonania ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin zwany dalej „Rozporządzeniem-84”,

§ 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 1987 (Dz.U. z 1987 nr 26 poz. 145) w sprawie wykonania ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin zwany dalej „Rozporządzeniem-87”,

§ 48 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 (Dz.U. z1990 nr 7 poz. 41) w sprawie wykonania ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin zwany dalej „Rozporządzeniem-90”.

Konsekwencją niezastosowania powyższych przepisów wykonawczych było przyjęcie przez Sąd, że ubezpieczony nie płacił składek po dniu 31.12.1973 r., podczas gdy ubezpieczony spełnił obowiązek opłacania składek od momentu wejścia w życie ustawy, który zgodnie z wymienionymi powyżej przepisami wykonawczymi powstaje z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu w którym twórca zgłosił wniosek o zastosowanie do niego przepisów ustawy (art.11 ustawy).

§ 3 ust. 1 pkt 1 i 2 i § 3 ust. 3 Rozporządzenia-87 oraz § 44 i § 45 w zw. z §3 Rozporządzenia-90 poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu. że podstawy wymiaru składek oraz składki za lata 1988-1998 wyliczone zostały zgodnie z tymi przepisami, podczas kiedy podstawy wymiaru zostały zaniżone a składki zostały zawyżone co wykazuje zestawienie rzeczywistych i właściwych podstaw i wysokości składek w procentach zawarte odwołaniu ubezpieczonego z dnia 02 grudnia 2013 r.

§ 3 ust 2. w zw. z § 2 ust. 2 Rozporządzenia-87 oraz § 45 w zw. z § 48 ust.2 Rozporządzenia-90 poprzez ich niezastosowanie, które spowodowało przyjęcie, że do skarżącego brak jest podstaw by ustalić wysokość podstawy wymiaru składek za sporne lata 1988 -1998 odpowiednio do złożonej na podstawie tych przepisów korekty wyliczenia składek z dnia 28 października 2013 r. czyli na poziomie jaki dopuszczały przepisy prawa w poszczególnych latach, podczas gdy termin opłacania składek ustalony zgodnie z § 2 ust. 2 , a następnie z § 48 ust.2 skutkować powinien przywróceniem ubezpieczonemu terminu do złożenia stosownych deklaracji i zapłacenia ustalonych w ten sposób składek. Ubezpieczony złożył korektę i zapłacił składki w dniach 29-30 października 2013 r.

§ 6 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia-74 poprzez błędną wykładnię tego przepisu polegającą na przyjęciu, że ubezpieczony wykonywał działalność artystyczną wyłącznie w okresach kiedy nie był ubezpieczony z innego tytułu, podczas kiedy przepis ten mówi wyraźnie, że obowiązek uiszczenia składki ustaje jedynie w przypadku podjęcia pracy (służby) i nie zgłoszenia wniosku o którym mowa w art. 11 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin z dnia 27 września 1973 r. (Dz. U. 1973 nr 38 poz. 255) por. postanowienie Sądu Najwyższego sygn.akt: II UK 317/14 z dnia 21 kwietnia 2015 r.

art. 47 ust. 1a ustawy systemowej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na zastosowaniu fragmentu wywodu Sądu Apelacyjnego w Łodzi z wyroku z dnia 15 października 2009 r. (III AUa 139/09) w odniesieniu do odmiennego stanu faktycznego – błąd subsumcji – powód oparł swoje żądania właśnie na wskazanym w wyroku art. 109, a nie na art. 47 ust. 1a ustawy systemowej – Apelacja z dnia 04.07.2014 punkt 2.5. - Sąd naruszył tam samym również art. 245 k.p.c.

II. naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

art. 211 k.p.c. poprzez niewłaściwe, po części sprzeczne z apelacją przedstawienie zarzutów, wniosków i dowodów, następnie prawidłowo przepisanych w uzasadnieniu, co doprowadziło do nierozpoznania wszystkich zarzutów apelacji, błędów w rozpoznaniu, a w konsekwencji do pozbawienia ubezpieczonego możności obrony swych praw i nierozpoznania istoty sprawy.

art. 212 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z jego treścią działanie Sądów – w miejsce dążenia do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, które są sporne, Sądy przyjęły za sporne okoliczności co do których strony były zgodne, rozstrzygając nie istniejący w rzeczywistości (wyimaginowany) spór, pozostawiając część kwestii spornych bez żadnego rozstrzygnięcia.

art. 477¹⁰§ 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nieprzekazanie organowi rentowemu wniosku ubezpieczonego o uwzględnienie okresu od 1 marca 1969 do 31 sierpnia 1972 r. o co wnosił ubezpieczony. Zastosowania tego artykułu wymagał stan faktyczny – żądanie wybiegało poza ramy zaskarżanej decyzji – Postanowienie Sądu Najwyższego Sygn. akt II UZ 36/11 z dnia 21 listopada 2011 r.

art. 244 k.p.c. poprzez sprzeczne z decyzją ZUS Oddział w Opolu o przeliczeniu emerytury z dnia 5.06.2014 r., w której na stronie 2 wymieniony jest jako pierwszy okres od 1 września 1972 do 31 grudnia 1973 r., stwierdzenie jakoby organ rentowy nie uznał tego okresu – brak również podstawy faktycznej tego odosobnionego twierdzenia co narusza art. 328 § 2 k.p.c.

art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie podstaw faktycznych rozstrzygnięć, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku.

art. 245 k.p.c. poprzez sprzeczne z treścią odwołania i apelacji pkt. 2.5 przyjęcie, że „Apelujący w dalszym ciągu pozostaje w przekonaniu, że art. 47 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidział od roku 1999 dla twórców i artystów przywrócenie terminu do złożenia deklaracji." Przepisując poprawnie zarzuty apelacji Sąd popadł w sprzeczność - str. 13 uzasadnienia wyroku SA ostatni akapit, a tym samym naruszył również art. 227 k.p.c.

art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez dowolne przyjęcie, sprzecznie z treścią odwołania i apelacji, że wyliczenia dotyczące wysokości podstaw wymiaru składek nie miały żadnych podstaw faktycznych, ani tym bardziej prawnych, podczas gdy wyliczenie oparte zostało na przeciętnym wynagrodzeniu ogłaszanym corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” z którym zgodna jest tabela przeciętnego wynagrodzenia na głównej stronie ZUS z zachowaniem reguł matematycznych oraz podaniem przepisów prawnych, które zostały naruszone wyliczeniem ZUS.

art. 391 § 1 k.p.c. poprzez bezpodstawne uznanie pisma procesowego zatytułowanego "uzupełnienia apelacji" z dnia 30.03.2015 jako spóźnione, mimo konieczności zastosowania odpowiednich przepisów o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Uznaniu tego pisma za spóźnione zaprzecza też fragment cytowanej w uzasadnieniu wyroku Uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 r. (III CZP 49/07): „w art. 368 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. określającym wymagania apelacji, ustawodawca w żaden sposób nie opisał ani nie sprecyzował natury zarzutów, które można zresztą podnosić także w toku postępowania apelacyjnego, a więc już po wniesieniu apelacji.”

Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania z uzasadnieniem

Zgodnie z art. 398⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 398⁹ § 1 k.p.c wnoszę o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wobec istnienia potrzeby wykładni naruszonych przepisów ustawy, oraz ustalenia konieczności zastosowania przepisów wykonawczych z odpowiednią do ich treści wykładnią, których nie zastosowanie Sąd uzasadnił twierdzeniem, że „Apelacja opiera się jedynie na zawiłych, trudnych do merytorycznej oceny zarzutach.” Przepisy te nie są trudne do zrozumienia, jednakże przeprowadzane zmiany tych przepisów prowadzą do błędów interpretacyjnych i uchylenia się Sądu od analizy tych przepisów, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.

W latach 1974 – 1998 żadnej zmianie nie uległ przepis dotyczący terminu w którym opłacane winny być składki, który powstaje z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu w którym twórca zgłosił wniosek o zastosowanie do niego przepisów ustawy (art.11 ustawy) Zmianie ulegały jedynie paragrafy pod którymi znajdował się ten przepis. W Rozporządzeniu-74 był to § 5 ust. 3, w Rozporządzeniu-87 był to § 2 ust. 2 , a w Rozporządzeniu-90 był to § 48 ust. 2 . Błędne w zaskarżanym orzeczeniu jest zatem przyjęcie, jakoby przed rokiem 1999 ustalanie terminu w którym opłacane winny być składki dla artystów i twórców było określone inaczej niż jak przez art. 47 ust. 1a ustawy systemowej. Termin opłaty składek zgodnie z powyższym został określony w piśmie ZUS z dnia 16 sierpnia 2013 r. i nie był w żadnej mierze kwestią sporną.

Sądy I jak i II instancji zajęły stanowisko sprzeczne ze zgodnym stanowiskiem obu stron w następujących trzech kwestiach:

zapłaty składek w terminie wymaganym przepisami,
uznania okresu od 01.09.1972 do 31.12.1973 jako składkowy,
prowadzenia działalności artystycznej w okresach wykonywania pracy najemnej (służby) – punkt 3 uzupełnienia apelacji z dnia 31.03.2015 oraz uzasadnienie tego punktu.

W ten sposób Sądy, zamiast dążyć do rozwiązania realnie istniejących kwestii spornych między stronami, stworzyły nowe, nie istniejące do momentu wyroku Sądu Okręgowego, kwestie sporne naruszając ewidentnie art. 212 ust. 1 k.p.c. i orzekły co do tych kwestii unikając w ten sposób rozstrzygnięcia rzeczywistych kwestii spornych między stronami. Postępowanie takie jest niedopuszczalne również z punktu widzenia postanowienia Sądu Najwyższego Sygn. akt II UZ 36/11 z dnia 21 listopada 2011 r. jak i zwykłego rozsądnego myślenia ! Stwierdzenie tego niewątpliwie niedopuszczalnego postępowania możliwe jest bez głębszej analizy treści orzeczeń, co dokumentują najdobitniej sprzeczne z dokumentami twierdzenia Sądów - naruszenia art. 244 i 245 k.p.c. prowadzące w prostej linii do dokonywania rozstrzygnięć nie istniejących kwestii spornych lub do „wklejania” fragmentów orzeczeń innych Sądów nie mających nic wspólnego z danym stanem faktycznym. Powyższa argumentacja powoduje, że skarga winna być przyjęta do rozpatrzenia nie tylko z powodu istnienia potrzeby wykładni naruszonych przepisów ustawy, oraz ustalenia konieczności zastosowania przepisów wykonawczych z odpowiednią do ich treści wykładnią - art.398⁹§ 1 pkt 2 , ale również z powodu oczywistego uzasadnienia skargi - art.398⁹ § 1 pkt 4.

Pomijając niedopuszczalność rozstrzygnięcia, nie istniejący obowiązek opłaty składek w terminie 1 stycznia 1974 Sąd Okręgowy oparł błędnie na art. 8 ust. 1 ustawy, a Sąd Apelacyjny stwierdził nie spełnienie tego obowiązku z powodu nie udowodnienia przez apelującego, by po tym terminie odprowadzał on składki na ubezpieczenie społeczne twórców. Przeczą temu w sposób oczywisty dokumenty - zaskarżana decyzja ZUS, jak i załączona do apelacji jako dowód decyzja ZUS Oddział w Opolu o przeliczeniu emerytury z dnia 5.06.2014 r. oraz z pewnością inne dokumenty akt.

Obydwa orzeczenia (S.O. i S.A), w kwestii rzekomego nieuiszczenia składek w terminie, są ponadto sprzeczne z wyrokiem Sądu Najwyższego sygn.akt II UK 95/12 z dnia 8 listopada 2012 w którym czytamy, że: „...dopiero przedstawienie organowi rentowemu przez twórcę lub artystę decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, uznającej działalność za twórczą lub artystyczną, stanowiło podstawę ustalenia przez organ rentowy, że osoba ta ma obowiązek opłacania składek z tytułu podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu twórców od dnia jego powstania (§ 2 i § 16 ust. 2), a w konsekwencji - ustalenia wysokości składek zgodnie z zadeklarowanym przez twórcę lub artystę przychodem (§ 7 i § bądź ustalenia, że osoba ta jest zwolniona od obowiązku opłacania składki (§ 9).”

Zmiana §7 ust.3 Rozporządzenia-74, dokonana w §1, ust. 4b Rozporządzenia-84, poprzez skreślenie wyrazów: „jednak przychód zgłoszony w deklaracji uwzględnia się tylko za rok kalendarzowy, w którym ją zgłoszono”, a następnie utrata mocy prawnej Rozporządzenia-74, umożliwia prawnie, zgodnie z cytowanym powyżej fragmentem wyroku (II UK 95/12), od dnia 01.01.1984 składanie wstecznych deklaracji przychodów, a przeciwne twierdzenie Sądu w tej materii jest dla lat 1984 – 1998 sprzeczne z prawem. Na tej podstawie powód złożył korektę wyliczenia składek za okres od 01.01.1984 do 31.12.1998 datowaną 28.10.2013 poprzedzoną wnioskiem o przywrócenie terminu na złożenie deklaracji o przychodach i przyjęcia składek po terminie z dnia 01.10.2013.

Zauważyć w tym miejscu należy, że uregulowanie dotyczące przyjęcia najniższej podstawy wymiaru składek w przypadku nie złożenia deklaracji o dochodach po raz ostatni znalazło zastosowanie w § 3 ust. 5 Rozporządzenia-87 wraz z możliwością przywrócenia terminu do złożenia deklaracji, które utraciło moc prawną wraz z wejściem w życie Rozporządzenia-90. Od 01.01.1990 do 31.12.1998 brak jest dla twórców i artystów jakiejkolwiek podstawy prawnej, która uzasadniałaby przyjęcie podstawy wymiaru składek w najniższej przewidzianej przepisami wysokości. Dla ustalenia podstawy wymiaru składek, konieczna jest zatem deklaracja dochodu.

Powyższe rozważania odnośnie możliwości, czy wręcz konieczności złożenia przez twórców lub artystów deklaracji przychodu po zgłoszeniu się do ubezpieczeń, w celu ustalenia wysokości składek, a w szczególności cytat z wyroku Sądu Najwyższego sygn.akt II UK 95/12 z dnia 8 listopada 2012 stoją w sprzeczności z następującymi stwierdzeniami z wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 15 października 2009 r. III AUa 139/09:

„Sąd Okręgowy zasadnie zatem przyjął, iż ubezpieczony musi być traktowany jako twórca, który w prawem przewidzianych terminach, w latach 1976 - 1989, nie zadeklarował dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, co skutkuje przyjęciem najniższej podstawy wymiaru składki.. Okoliczność, że ubezpieczony dopiero w dniu 16 kwietnia 2008 r. uzyskał decyzję Komisji Do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców stwierdzającą rozpoczęcie działalności twórczej od 29 września 1976 r., nie ma wpływu na ocenę zasadności zarzutów apelującego...”
„Za okres działalności twórczej wykonywanej do 31 grudnia 1998 r. przyjmuje się w tym przypadku najniższą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne - art. 109 powołanej wyżej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.”

Stwierdzenie w punkcie 1 wynika z pominięcia przepisów wykonawczych określających termin zapłaty składek § 5 ust. 3 Rozporządzenia-74, § 2 ust. 2 Rozporządzenia-87 i § 48 ust. 2 Rozporządzenia-90, a stwierdzenie w punkcie 2 wynika z braku szczegółowej analizy przepisów wykonawczych obowiązujących do końca 1998 roku, na co zwrócił uwagę powód w odwołaniu z dnia 02.12.2013.

Na wyroku III AUa 139/09, choć bezzasadnie, opierają się również zaskarżane wyroki, w związku z czym należałoby wskazać nieaktualne w świetle wyroku Sądu Najwyższego sygn.akt II UK 95/12 z dnia 8 listopada 2012 stwierdzenia Sądu Apelacyjnego w Łodzi.

Wykazane na wstępie zarzuty naruszenia prawa materialnego wraz z powyższymi wywodami oraz wywód dotyczący niedopuszczalnych rozstrzygnięć stanowiący oczywiste uzasadnienie skargi uzasadniają w pełni wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania.

Wnioski o uchylenie poprzednich wyroków oraz co do ewentualnego orzeczenia.

Na podstawie sformułowanych powyżej zarzutów, uzasadniających wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, wnoszę o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21 maja 2014 r. Sygn. akt VI U 4/14 w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez ustalenie, że ubezpieczony jako osoba prowadząca działalność artystyczną podlega obowiązkowo opłacie składek za okres od 1 stycznia 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. (składki za okresy działalności artystycznej pokrywające się z wykonywaniem pracy najemnej zostały uzupełnione), stwierdzeniu, że podstawy składek za lata 1988 – 1998 ustalone zostały poniżej 60% przeciętnego wynagrodzenia, a składki zawyżone zostały na 32% oraz ustalenie wysokości podstawy wymiaru składek za lata 1988 – 1998 r. poprzez ustalenie ich wysokości w oparciu o maksymalną podstawę wymiaru zgodnie ze złożoną i opłaconą przez ubezpieczonego korektą wyliczenia składek z dnia 28 października 2013 r.

W uzasadnieniu podaję, iż decyzją z dnia 8 listopada 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Szczecinie stwierdził, że ubezpieczony, jako osoba prowadząca działalność artystyczną polega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 stycznia 1974 r. do 14 czerwca 1975 r., od 6 grudnia 1976 r. do 30 września 1977 r. oraz od 1 kwietnia 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. określając zarazem podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzonej działalności artystycznej. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że podstawy wymiaru składem za lata 1974 – 1998 r. określono w wysokości najniżej obowiązującej w powyższym okresie podstawy wymiaru, opierając swoje rozstrzygnięcie na podstawie treści § 7 Rozporządzenia-74, następnie na treści § 9 ust. 3 oraz § 3 ust. 2, 3, 5 Rozporządzenia-87 oraz § 45 pkt 1 Rozporządzenia-90

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę w części dotyczącej ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek za lata 1988 – 1998 poprzez ponowne ustalenie ich wysokości za ten okres, w oparciu o maksymalną podstawę wymiaru, jaką dopuszczały przepisy prawa w poszczególnych latach.

Sąd Okręgowy Wyrokiem z dnia 21 maja 2014 r. oddalił odwołanie ubezpieczonego, wskazując że uznanie okresów prowadzenia działalności przed dniem 1 stycznia 1974 r. jest niemożliwe już tylko dlatego, że po tej dacie wnioskodawca nie opłacał składek na ubezpieczenie społeczne twórców, mimo że taki obowiązek obciążał go stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym twórców.

Wyrok Sądu Okręgowego apelacją zaskarżył ubezpieczony, wskazując wiele zarzutów

Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 12 maja 2015 r. oddalił apelację ubezpieczonego, wskazując że w toku postępowania apelacyjnego, jak i przed Sądem Okręgowym ubezpieczony nie przedstawił żadnych merytorycznych argumentów, które mogłyby podważyć prawidłowość zaskarżonej w tej sprawie decyzji. Sąd ten wskazał, że apelacja ubezpieczonego opiera się jedynie na zawiłych, trudnych do merytorycznej oceny zarzutach, natomiast wskazane w jej treści wyliczenia dotyczące wysokości podstaw wymiaru składek nie mają żadnych podstaw faktycznych, ani tym bardziej prawnych. Sąd ten również wskazał, że argumentacja ubezpieczonego zawarta w piśmie oznaczonym jako „uzupełnienie apelacji” jest zdecydowanie spóźniona, podniesiona po upływie ponad pół roku od terminu zakreślonego do wniesienia apelacji. Z tej przyczyny nie spotkała się z uznaniem Sądu Apelacyjnego i jako spóźniona nie podlegała uwzględnieniu.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie sposób się zgodzić.

Sąd II instancji ma obowiązek rozważyć nie tylko wszystkie argumenty (uzasadnienie zarzutów), ale również zarzuty (co do podstawy faktycznej i/lub prawnej wyroku I instancji) podniesione zarówno w apelacji, jak i w uzupełnieniu apelacji (tak należy traktować apelację złożoną przez stronę (niereprezentowaną, niefachową, nie prawnika) w terminie z art. 369 § 1 k.p.c., pomimo wcześniejszego wniesienia apelacji przez pełnomocnika tej strony), a nawet podczas rozprawy apelacyjnej – jeśli: po pierwsze – są to argumenty/zarzuty nowe (w przypadku zarzutów dotyczących stanu faktycznego istnieją ograniczenia wynikające z art. 381), w po drugie – te argumenty/zarzuty nie popadają w sprzeczność z granicami za skarżenia.

Sąd, więc mając na uwadze powyższe, powinien rozpatrzyć zarzuty wskazane w uzupełnieniu apelacji, jeżeli mieszczą się one w granicach apelacji. Sąd nie dokonał merytorycznego rozpoznania wszystkich zgłoszonych w sprawie zarzutów. Nie odniósł się do kwestii deklaracji złożonych przez ubezpieczonego obejmujących sporny okres, korekty wyliczenia składek, charakteru prowadzonej działalności w trakcie studiów, chwili powstania obowiązku uiszczenia składek za okres działalności artystycznej.

Apelujący w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym działał samodzielnie, bez zawodowego pełnomocnika. Sąd w wyniku pominięcia wniosków dowodowych jak i zarzutów wskazanych przez skarżącego w piśmie oznaczonym jako „uzupełnienie apelacji” nie rozpoznał istoty sprawy. Nierozpoznanie istoty sprawy oznacza zaniechanie bez zbadania materialnej podstawy żądania albo pominięcie merytorycznych zarzutów – wyrok Sądu Najwyższego z 23 września 1998 r., II CKN 897/97.

Sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Mając na uwadze, fakt iż powód w postępowaniu przed Sądem nie był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, nie został pouczony o konieczności przedłożenia wszystkich wniosków i dowodów, Sąd powinien dopuścić wszystkie dowody w celu należytego rozpoznania sprawy, czego Sąd nie uczynił. Ponadto ustawodawca nie wprowadził zakazu zmiany zarzutów apelacyjnych nawet podczas rozprawy apelacyjnej.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy spór sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy w świetle obowiązujących przepisów, organ rentowy winien na podstawie przepisów ówcześnie obowiązujących do przywrócenia ubezpieczonemu terminu do złożenia odpowiednich deklaracji przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek za lata 1988-1998. Ubezpieczony dopiero decyzją Komisji Ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 24 stycznia 2013 r. został uznany za wykonującego działalność artystyczną jako solista wokalista od dnia 1 września 1972 r. Komisja ta uznała lata 1969-1972 jako okres nabywania kwalifikacji zawodowych, a ubezpieczony przedstawił dowód, że faktycznie wykonywał działalność artystyczną od dnia 01 marca 1969r. - Zaświadczenie Szczecińskiej Agencji Artystycznej z dnia 19.12.2012, L.dz. SAA/313/XII/12.

Pomijając wnioski dowodowe ubezpieczonego Sąd nie rozpoznał istoty sprawy. Powód podtrzymuje wszystkie dotychczasowe twierdzenia i zarzuty oraz wnioski z wyjątkiem wniosków w punktach 4 i 6 apelacji z dnia 04.07.2014 r. Sąd przyjął zgodnie z twierdzeniami organu rentowego, że podstawę wymiaru składek stanowi najniższa podstawa wymiaru określona obowiązującymi wówczas przepisami. Ubezpieczony zaś opłacił wszystkie należne składki po 31 grudnia 1973 r. w związku z decyzją Komisji ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców z dnia 24 stycznia 2013 r. zgodnie z wyliczeniami ZUS z dnia 12 kwietnia 2013 r. i z dnia 16 sierpnia 2013 r. , a ponadto dokonał korekty wyliczenia składek za okres od 01.01.1984 do 31.12.1998 w dniu 28.10.2013, którą złożył w Oddziale ZUS dnia 29.10.2013 i opłacił dnia 30.10.2013 oraz dokonał uzupełnienia obowiązkowych składek za okresy działalności artystycznej pokrywające się z pracą najemną (służbą) - 07-12/1975, 01-11/1976, 01-03/1978. Obowiązek uzupełnienia tych składek wynika z § 6 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1973 (Dz.U z 1974 nr 1 poz. 1).

Powyższemu obowiązkowi zaprzecza jedynie odosobnione stanowisko Sądu Okręgowego, przez stwierdzenie jakoby działalność artystyczną ubezpieczony wykonywał wyłącznie w okresach od dnia 1 stycznia 1974 do 14 czerwca 1975, od 6 grudnia 1976 do 30 września 1977 oraz od 1 kwietnia 1978 do 31 grudnia 1998, podczas kiedy ubezpieczony wykonywał działalność artystyczną w całym okresie od 01.01.1974 do 31.12.1998. ZUS nie naliczył jedynie składek za okresy w których ubezpieczony wykonywał służbę. Fakt ten potwierdza ZUS w piśmie z dnia 24 lutego 2014: „Mając na uwadze fakt, iż równolegle (do pracy najemnej-dopisek P.L.) prowadził Pan działalność jako artysta wokalista, co zostało potwierdzone prawomocną decyzją Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego nastąpił zbieg ubezpieczeń...”

Sąd II instancji wskazał, że wyliczenia powoda dotyczące wysokości podstaw wymiaru składek nie miały żadnych podstaw faktycznych ani prawnych, podczas gdy wyliczenie oparte zostało na przeciętnym wynagrodzeniu ogłaszanym corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” i sporządzonej na tej podstawie tabeli na głównej stronie ZUS oraz z zachowaniem reguł matematycznych i podaniem przepisów prawnych, które zostały naruszone wyliczeniem ZUS. Przedstawione w odwołaniu powoda wyliczenia na podstawie dokumentów ZUS stanowią naruszenie § 44 i § 45 Rozporządzenia-90 Zgodnie z tymi przepisami składka powinna wynosić 29% podstawy wymiaru, a podstawa wymiaru składek za lata 1988-1989 nie może być niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia, podczas kiedy podstawa wymiaru jest niższa, a składka jest wyższa – 32%. Sądy I jak i II instancji nie dokonały żadnego wyliczenia mimo zarzutów w tym zakresie powoda.

Organ rentowy uznał, że podstawę wymiaru składek, w latach 1988 do 1998, stanowi najniższa podstawa wymiaru określona obowiązującymi wówczas przepisami z uwagi, iż ubezpieczony miał obowiązek składania deklaracji przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki w czasie wykonywania działalności artystycznej, czego nie uczynił, podczas kiedy „...dopiero przedstawienie organowi rentowemu przez twórcę lub artystę decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, uznającej działalność za twórczą lub artystyczną, stanowiło podstawę ustalenia przez organ rentowy, że osoba ta ma obowiązek opłacania składek z tytułu podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu twórców od dnia jego powstania (§ 2 i § 16 ust. 2), a w konsekwencji - ustalenia wysokości składek zgodnie z zadeklarowanym przez twórcę lub artystę przychodem (§ 7 i § bądź ustalenia, że osoba ta jest zwolniona od obowiązku opłacania składki (§ 9).” (Wyrok Sądu Najwyższego II UK 95/12).

Ponadto Sąd rozstrzygał w zakresie okresu od 1 września 1972 do 31 grudnia 1973 r. podczas gdy okres ten nie był sporny w niniejszej sprawie. Okres ten jest uznany przez ZUS za okres składkowy. Wobec ubezpieczonego podstawę wymiaru składek ustala ZUS Oddział w Szczecinie, zaś prawo do emerytury ustala ZUS Oddział w Opolu. Okres powyższy, został uznany za okres składowy przez Oddział w Opolu, na dowód czego ubezpieczony przedłożył właściwą decyzję, która pominął w rozstrzygnięciu Sąd odwoławczy.

Wartość przedmiotu zaskarżenia została ustalona na podstawie różnicy pomiędzy składkami uiszczonymi przez ubezpieczonego a naliczonymi przez ZUS według pisma ZUS z dnia 12 listopada 2014 r. z pominięciem zapłaconych odsetek w wysokości 584,00 zł.

W związku z powyższym wnoszę jak na wstępie.

Załączniki:

Pełnomocnictwo

5 odpisów skargi kasacyjnej (po jednej dla stron, dwa dla Sądu Najwyższego, jeden dla Prokuratora Generalnego)

kopia pisma ZUS z dnia 12 listopada 2014 stanowiącego podstawę wyliczenia wartości przedmiotu sporu,

dowód uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej – 30 zł

................................................

adwokat